Các biện pháp an toàn điện trong thi công xây dựng

Ngày nay, tai nạn do điện trong các công trình xây dựng chiếm số lượng lớn trong các tai nạn lao động trong ngành xây dựng, chỉ ít hơn các tai nạn ngã giàn giáo. Để phòng tránh các tai nạn điện trong khi thi công xây dựng, phải áp dụng các biện pháp an toàn điện trong thi công. Trong bài viết này An Thịnh HN sẽ giúp bạn nhận diện một số nguy cơ và những biện pháp an toàn điện được áp dụng trong các công trình thi công hiện nay.

Trang bị đầy đủ giúp người lao động đảm bảo an toàn điện khi thi công công trình xây dựng

An toàn điện trong thi công các công trình xây dựng là gì?

An toàn điện là một chuỗi các biện pháp hay còn gọi là cách ứng phó để hạn chế các tai nạn, sự cố do điện gây ra trong quá trình tiến hành thi công xây dựng. Các biện pháp an toàn điện trong thi công xây dựng sẽ giúp cho các công nhân tránh khỏi những tổn thương trong quá trình làm việc như bỏng, giật điện, hoặc bị tổn thương… đến từ các lỗi vô ý do cẩu thả trong quá trình làm việc của các công nhân xây dựng.

Các loại bảo hộ lao động, đảm bảo an toàn điện

2, Các nguy cơ khi sử dụng điện trong các công trình thi công xây dựng?

Trong quá trình xây dựng, các thiết bị điện được sử dụng để nâng cao hiệu suất lao động. Tuy nhiên, nếu các tác nhân gây tai nạn lao động khác bạn có thể nhìn, nghe thấy, cảm nhận và tránh được, thì các tai nạn điện thường không có biểu hiện dễ nhận biết, và có nguy cơ gây chết người khá cao.

Mặc dù khá hữu ích và thiết thực, nhưng điện năng có thể gây hại cho con người trực tiếp như bị giật, bỏng điện, hoặc gián tiếp bằng cách chập điện gây cháy nổ.

Một số ví dụ điển hình có thể kể đến như: người công nhân khi quét chống thấm trong bể chứa nước ngầm, nhưng lại sử dụng quạt thông gió vô tình làm bốc cháy không khí chứa hơi dung môi hóa chất khiến cho cháy nổ xảy ra.

Những vật mang điện mà người lao động có thể tiếp xúc dẫn đến tai nạn xảy ra gồm:

• Thiết bị (cố định, hoặc di động), các dụng cụ cầm tay.
• Đường dây điện trên cao hoặc đường dây ở gần vị trí làm việc
• Đường dây điện âm trong tường, sàn hoặc ở dưới mặt đất.

Các tai nạn điện sẽ xảy ra khi sử dụng hoặc làm việc gần các thiết bị điện thường xuất phát từ những nguyên nhân sau đây:

• Thứ nhất: Người lao động tưởng rằng không có điện, nhưng có điện như (dây dẫn, hoặc bề mặt thiết bị…)
• Thứ hai: biết là có điện, nhưng người lao động lại không được huấn luyện kỹ năng an toàn điện, hoặc không tuân thủ các quy định hoặc thiếu các cảnh báo thích hợp trong khu vực thi công như (đường dây tải điện trên cao, và gần vị trí thao tác…).

Nguy cơ khi sử dụng điện trong các công trình

Các tiêu chuẩn an toàn điện áp dụng trong xây dựng?

Khi thiết kế, xây dựng hệ thống mạng lưới điện ở các công trường xây dựng cần phải đảm bảo: lưới động lực và chiếu sáng sẽ được làm việc riêng rẽ. Hệ thống điện khi vận hành phải có khả năng cắt điện an toàn, trong từng hạng mục của công trình hoặc toàn khu vực sản xuất khi có nguy hiểm xảy ra.

Việc nối, hoặc tháo gỡ dây dẫn, hoặc sửa chữa hiệu chỉnh thử nghiệm các thiết bị điện, phải do các công nhân điện có trình độ đủ về kỹ thuật an toàn điện thích hợp với từng hạng mục công việc mà họ đảm nhận để đảm bảo an toàn. Đối với các thiết bị điện di động, hoặc các máy phát điện cầm tay và máy phát điện xách tay khi nối vào hệ thống lưới điện phải thông qua ổ cắm. Việc đấu, nối tuyệt đối đảm bảo tuân thủ các yêu cầu an toàn về điện trong thi công.

Trước khi tiến hành lắp ráp và sửa chữa hệ thống lưới điện, thiết bị điện phải tiến hành cắt cầu dao cấp điện cho khu vực mà người lao động sẽ thao tác, đồng thời tại cầu dao đó phải treo bảng ghi rõ “cấm đóng điện, hoặc có người đang làm việc tại đây”. Nếu cầu dao nằm bên ngoài trạm biến áp, ngoài các biện pháp an toàn điện thông thường trên người thực hiện cũng cần phải tạo ngắn mạch 3 pha ở phía đầu của nguồn điện.

Các biện pháp an toàn điện trong thi công công trình như thế nào?

Để phòng tránh các tai nạn điện thì người lao động phải áp dụng triệt để các biện pháp an toàn điện trong thi công công trình như sau:

Thứ nhất: về tổ chức thi công

Để tổ chức thi công an toàn thì phải bố trí mặt bằng thi công, xác định vị trí dùng điện để lắp đặt hệ thống cung cấp điện trước khi tiến hành thực hiện công tác thi công (tuyến đi dây, và vị trí tủ điện). Các công tắc đóng/ngắt tại các tủ điện phải được ký hiệu rõ ràng các thiết bị mà nó điều khiển (để đề phòng người lao động trường hợp vô tình khởi động thiết bị ngoài ý muốn).

Công nhân sử dụng các thiết bị điện phải được huấn luyện, thao tác lành nghề. Nhân viên giám sát ATLĐ phải được trang bị đầy đủ  kiến thức, kinh nghiệm về an toàn sử dụng điện.

Các bóng đèn trong hệ thống chiếu sáng của công trình cần được bảo vệ chống va đập làm bể bóng đèn vì có thể gây chạm dẫn đến chập điện và cháy nổ.

Thứ hai: Biện pháp an toàn điện trong thi công khi sử dụng thiết bị, dụng cụ

Thiết bị, và các dụng cụ sử dụng trên công trường thi công sẽ phải chịu nguy cơ hư hại cao do điều kiện làm việc khắc nghiệt, có nhiều tác nhân gây ra mài mòn, và va đập… Do đó, phải tiến hành lựa chọn các thiết bị phù hợp môi trường làm việc. Ví dụ như môi trường ẩm ướt sẽ làm giảm hiệu quả cách điện hoặc môi trường có khí sẽ dễ gây cháy nổ.

Phải bố trí người thực hiện giao dụng cụ, thiết bị cho công nhân sau khi được kiểm tra đẩy đủ các nội dung sau (theo mục 3.3.2.1 – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đảm bảo an toàn lao động đối với các dụng cụ điện cầm tay truyền động bằng động cơ của QCVN 09: 2012/BLĐTBXH):

• Kiểm tra tính hợp bộ, độ chắc chắn của những chỗ  nối, ghép, gắn của các bộ phận của dụng cụ điện cầm tay.
• Xem xét bên ngoài của các bộ phận của máy như (kiểm tra dây nguồn, ống bảo vệ dây, phích cắm, hoặc khả năng cách điện của vỏ, tay cầm, và nắp che chổi than…).
• Kiểm tra kỹ càng bộ phận cắt mạch có làm việc một cách dứt khoát không.
• Kiểm tra chạy thử không tải

Cần phải thực hiện đo kiểm tra mỗi ngày các thiết bị điện, dụng cụ cầm tay bằng máy đo cách điện chuyên dụng có độ nhạy của dòng điện rò không quá 30mA, kết quả đo điện trở cách điện không được phép nhỏ hơn 2MΩ (hiện theo quy định tại mục 3.3.4.8 – QCVN 09: 2012/BLĐTBXH chỉ quy định đo ít nhất 6 tháng một lần là tần suất quá thấp)

Ngoài ra, cần phải kiểm tra định kỳ đối với những hư hỏng khó phát hiện có thể kiểm tra bằng mắt thường như:

• Dây tiếp địa bị đứt ở bên trong của thiết bị
• Mất đi tính năng cách điện do bụi có chứa mạt kim loại lọt vào bên trong của thiết bị

Thứ 3: Biện pháp an toàn điện trong thi công bằng cách phòng tránh va chạm đường dây tải điện trên cao, và lân cận của khu vực thi công

Việc chạm vào các đường dây tải điện để trần trên cao (có điện áp cao) thường sẽ dẫn đến tai nạn chết người hoặc bị thương nặng hoặc gây cháy, nổ.

Các hoạt động phổ biến thường gặp dễ dẫn đến va chạm đường dây truyền tải điện công cộng như sau:

• Sử dụng cần cẩu hoặc các thiết bị nâng trong công trình
• Sử dụng các loại máy đào hoặc các thiết bị chuyển đất khác
• Di chuyển các cấu kiện có chiều dài và kích thước lớn (như ống tube dàn giáo, hoặc tole lợp mái kích thước dài)
• Phun, xịt nước, và các chất lỏng trong công trình

Một số biện pháp giúp phòng tránh va chạm đường dây tải điện phổ biến:

• Tiến hành liên hệ đơn vị điện lực chủ quản của đường dây để có thông tin về khoảng cách an toàn tới đường dây tối thiểu là bao nhiêu?
• Tốt nhất, nếu có thể, nên điều chỉnh phương án thi công để tránh va chạm đường dây, giảm chiều dài của dàn giáo, tole lợp mái
• Cần bố trí các rào chắn, xác định rõ ràng phạm vi ngăn tiếp cận với đường dây tải điện, khi sử dụng các thiết bị trên mặt đất gần khu vực đường dây điện.
• Không tập kết các loại vật tư, vật liệu xây dựng ở gần đường dây điện để tránh sử dụng thiết bị bốc dỡ có thể dẫn đến va chạm đường dây điện gây tai nạn.

Trên đây là một số những biện pháp an toàn trong thi công các công trình xây dựng nhằm tránh những tai nạn đáng tiếc xảy ra. Với thông tin trên mà An Thịnh HN cung cấp sẽ là giải pháp hữu ích khi thi công trong các công trường.